Γενικά περί μετενσάρκωσης
Υπάρχουν πολλές εκδοχές αυτής τής διδασκαλίας, μεταξύ τών διαφόρων θρησκειών. Κυρίως είναι γνωστή η εκδοχή τού Βουδισμού, που πιστεύει ότι ο τελικός σκοπός τής ψυχής, είναι να ξεφύγει απ' αυτό τον ατέρμονα κύκλο τών συνεχών ενσαρκώσεων, και να καταλήξει στη Νιρβάνα, δηλαδή στην κατάσταση τής ανυπαρξίας!
Άλλοι πιστεύουν ότι η μετανσάρκωση συμβαίνει μόνο από από άνθρωπο σε άνθρωπο, άλλοι ότι συμβαίνει μόνο μεταξύ νοημόνων όντων, (ανθρώπων - αγγέλων - θεών), και άλλοι ότι συμβαίνει και σε ζώα, ακόμα και σε φυτά ή ορυκτά!
Στη Δύση, η διδασκαλία τής μετενσάρκωσης συναντάται κυρίως στα ποικίλα ρεύματα τής ΄΄Νέας Εποχής΄΄. Εδώ, εμφανίζεται συνήθως σε μία πιο ΄΄Δυτικοποιημένη΄΄ εκδοχή: Ότι δηλαδή ο σκοπός τής μετενσάρκωσης είναι η πρόοδος, και η αναγέννηση σε μία ανώτερη μορφή ζωής, και όχι η εξαφάνιση.
Οι παραπάνω διδασκαλίες, είναι όχι απλώς ξένες, αλλά και εντελώς ασυμβίβαστες με τη Χριστιανική διδασκαλία. Η διδασκαλία τής μετενσάρκωσης, αν και συναντάται σε ποικίλες μορφές, συνήθως διδάσκει ότι η προσωπικότητα είναι κάτι που μεταβάλεται από ενσάρκωση σε ενσάρκωση, ακόμα και αποροφάται από μία απρόσωπη θεότητα, και εξαφανίζεται σαν τη σταγόνα στον ωκεανό.
Κάτι τέτοιο όμως, είναι αντίθετο με τη Χριστιανική πίστη, όπου και ο Θεός, αλλά και ο κάθε άνθρωπος, έχει τη δική του προσωπικότητα, η οποία διατηρείται για πάντα, και ο καθένας συνεχίζει να αναγνωρίζει τον εαυτό του ως το συγκεκριμένο πρόσωπο.
Στο Χριστιανισμό, η διδασκαλία τής ανάστασης, διδάσκει ότι το πρόσωπο που πέθανε θα λάβει πάλι σώμα, θα ξαναζήσει με τα συγκεκριμένα προσωπικά χαρακτηριστικά που είχε πριν πεθανει, αναγνωρίζοντας τον εαυτό του.
Η αναγκαιότητα τής θεωρίας τής Μετενσάρκωσης
Ας δούμε όμως περιληπτικά μερικά από τα προβλήματα που παρουσιάζει η διδασκαλία τής μετενσάρκωσης. Και ας ξεκινήσουμε από την αναγκαιότητα ανάπτυξης μιας τέτοιας θεωρίας, που δεν είναι άλλη από την προσπάθεια εξήγησης τού κακού, και την ικανοποίηση τού ανθρώπου για δικαιοσύνη.
Κάθε άνθρωπος στέκεται εκστατικός μπροστά στην αδικία τού κόσμου μας. Η ανθρώπινη δυστυχία συμπορεύεται με τη δυστυχία τής υπόλοιπης κτίσης, και ο καθένας μας έχει δακρύσει μπροστά σε εικόνες δυστυχίας και αδικίες. Γιατί λοιπόν όλα αυτά; Ποιο το βαθύτερο νόημά τους; Επειδή, αν υπάρχει μόνο η ζωή που βλέπουμε και ζούμε, τότε όλα είναι άδικα και μάταια. Ποιος θα αποζημιώσει τον κάθε άνθρωπο που πεθαίνει αδικημένος; Ποιος θα ανταποδώσει την αδικία αυτού που αν και αδίκησε ζει και πεθαίνει ευτυχισμένος;
Τέτοια ερωτήματα, φαίνεται να παίρνουν μια ρηχή απάντηση, με τη διδασκαλία τής μετενσάρκωσης, για ανθρώπους που ποτέ δεν άκουσαν τη Χριστιανική διδασκαλία για την ύπαρξη τού κακού.
Κατ' αυτούς, όταν ο αδικημένος πεθαίνει, η επόμενη μετενσάρκωσή του, διέπεται από το νόμο τού Κάρμα, που ορίζει ότι σε μία επόμενη μετενσάρκωση, ο αδικημένος θα ανταμοιφθεί, ενώ αυτός που αδίκησε θα λάβει πίσω την αδικία που έκανε. Ο αδικημένος, θα είναι ένα ανώτερο πλάσμα ή ένας ευτυχής άνθρωπος, ενώ αυτός που τον αδίκησε θα είναι ένας ζητιάνος, ή ένα κακό αιμοδιψές ζώο. Έτσι, ικανοποιείται το αίσθημα δικαιοσύνης τού ανθρώπου, και η δυστυχία δεν φαντάζει τόσο τρομερή.
Είναι όμως λογικά όλα αυτά;
Μερικά από τα προβλήματα τής μετενσάρκωσης
Σύμφωνα με αυτή τη διδασκαλία, αν κάποιος αδικείται, αυτό είναι το κάρμα του, επειδή σε κάποια προηγούμενη ζωή, ήταν ένας κακός άνθρωπος!
Μα τότε, δεν υπάρχει αδικία, και καλώς αδικείται! Πληρώνει αυτό που τού άξιζε, και ο ανθρώπινος πόνος, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με λύπη, ούτε να γίνονται προσπάθειες για τη βοήθεια τού ανθρώπου αυτού! Ο ζητιάνος και ο άρρωστος, δεν πρέπει να ελεείται, αλλά αντιθέτως να κατηγορείται ως υπεύθυνος για την κατάντια του, επειδή σε προηγούμενη ζωή ήταν κακός! Ο καθένας, θα πρέπει να δέχεται τη μοίρα του, αδιαμαρτύρητα, χωρίς προσπάθειες βελτίωσης τής ζωής του, επειδή τού αξίζει να πληρώνει τις αδικίες μιας άλλης ζωής που όμως δεν τη θυμάται(!)
Και εδώ, υπάρχει άλλη μία ασυνέπεια τής διδασκαλίας τής μετενσάρκωσης. Εφ' όσον κάποιος δεν θυμάται την προηγούμενη ζωή του, γιατί να τιμωρείται; Ποιος ο λόγος; Είναι σαν να δέρνεις το παιδί σου, και να μη ξέρει το λόγο! Να τού λες μόνο ότι είναι κακό παιδί, και να μην ξέρει σε τι έφταιξε!
Η τιμωρία έχει νόημα μόνο στα πλαίσια τής αναμόρφωσης, και όχι για την απλή ανταπόδωση! Αν το Κάρμα απλά ανταποδίδει, τότε δεν είναι ένας δίκαιος, αλλά ένας εκδικητικός νόμος. Η ανταπόδωση τού Κάρμα, θα είχε νόημα, μόνο στην περίπτωση που ο καθένας θα θυμόταν τις προηγούμενες ζωές του, και θα ήξερε γιατί τιμωρείται, ώστε να μη το επαναλάβει.
Μα κι έτσι ακόμα, ο άνθρωπος θα είναι προσεκτικός, ώστε να εξελιχθεί σε ανώτερες μετενσαρκώσεις, ώσπου να αποκτήσει η ψυχή του εμπειρίες, και να γίνει ένα με τη θεότητα! Ίσως πει κάποιος.
Παραμένουν όμως πολλά αναπάντητα ερωτήματα, όπως: Εντάξει ο άνθρωπος. Όταν όμως ένας κακός μετενσαρκώνεται σε ένα κακό ζώο, τότε πώς θα ανεβεί σε ανώτερες μετενσαρκώσεις; Το κακό ζώο, δεν θα μετενσαρκωθεί με τη σειρά του σε κάτι χειρότερο;
Και ας πούμε ότι πράγματι όλα τα όντα, είναι τμήματα τού παντογνώστη Θεού, (όπως λέει η ανατολική φιλοσοφία). Αν λοιπόν αυτό το ον είναι παντογνώστης, τότε γιατί χρειαζόταν να μοιραστεί σε τόσα κομμάτια ώστε να αποκτήσουν εμπειρίες, και να τις επιστρέψουν σ' αυτόν; Εφ' όσον τα ξέρει όλα, τι χρειάζεται τις εμπειρίες;
Αν τα όντα δεν παραμένουν ξεχωριστά πρόσωπα, αλλά χάνουν τις προσωπικότητές τους, τελικά σε τι εξυπηρετεί όλη αυτή η ταλαιπωρία τόσων ενσαρκώσεων, για να επιστρέψουν στο τίποτα τής Νιρβάνα;
Και αν το απόλυτο ΄Ενα από το οποίο υποτίθεται ότι προήλθαν όλα τα όντα, είναι όντως ο ύψιστος βαθμός εξέλιξης, τότε από πού προήλθαν τα κακά όντα; Θα έπρεπε να προέλθουν από κάτι κακό! Κάτι με τόσο υψηλό βαθμό εξέλιξης, δεν είναι δυνατόν να κακοποιεί!
Και τα μικρόβια και τα σκουλήκια, από πού προήλθαν; Γιατί δεν είναι δυνατόν να πεις ότι ένα σκουλήκι έχει καλή ή κακή ψυχή! Από πού μετενσαρκώθηκαν αυτά; Και βάσει ποιών καλών πράξεων θα προοδεύσουν;
Τέλος, εφ' όσον το Κάρμα είναι αυτό που οδηγεί κάποιον στο να μετενσαρκωθεί σε κάτι καλό ή κακό, τότε το ίδιο το Κάρμα είναι ο πραγματικός φταίχτης της αδικίας στον κόσμο! Τότε το Κάρμα φταίει για τα όσα παθαίνει κάποιος, και όχι αυτός που τον αδίκησε, μια και τόσο ο αδικούμενος όσο και ο αδικών, είναι απλώς ηθοποιοί μιας προκαθορισμένης παράστασης, βάσει κάποιων ΄΄ηθικών΄΄ νόμων!
Έτσι το Κάρμα ανάγεται στον ύψιστο ρυθμιστή τού σύμπαντος, ανώτερο ακόμα και από το απόλυτο Ένα, το οποίο είναι υποχρεωμένο να συντίθεται ή να αποσυντίθεται σε άλλα όντα, βάσει τού νόμου τού Κάρμα.
Μα τότε, αν το Κάρμα είναι η ύψιστη δύναμη και αιτία στο σύμπαν, τότε αυτό είναι ο Δημιουργός, και πρέπει να είναι κατ' ανάκην νοήμων και δίκαιος, και όχι μια τυφλή δύναμη, ο άδικος φταίχτης όλων τών δεινών!
Τότε, το απόλυτο Ένα δεν είναι ούτε παντογνώστης, ούτε η πρώτη αιτία, και υπόκειται σε περιορισμούς ή μεταβολές λόγω τού νόμου τού Κάρμα, και δεν μπορεί να είναι έξω από το χώρο και το χρόνο, και συνεπώς δεν είναι άκτιστο, όπως υποτίθεται ότι είναι.
Εναλακτικές ερμηνείες τών αναδρομών
Μα αν όλα αυτά είναι λάθος, πώς μπορούν να εξηγηθούν οι ΄΄αναδρομές΄΄ σε άλλες ζωές που γίνονται με τη βοήθεια τού υπνωτισμού;
Πράγματι, πολλοί πιστεύουν στη μετενσάρκωση, όχι για τη φιλοσοφική της αρτιότητα, αλλά επειδή παρακολούθησαν μια τέτοια αναδρομή, ή επειδή έμαθαν για κάποιον που ΄΄θυμήθηκε΄΄ γεγονότα από τη ζωή κάποιου άλλου, χωρίς ποτέ να τα έχει ζήσει, ή να τον έχει γνωρίσει. Όταν όμως υπάρχει εναλακτική απάντηση για τη λειτουργία ενός φαινομένου, είναι λάθος να αποδεχόμαστε μια θεωρία όπως τής μετενσάρκωσης, που περιέχει τόσες αντιφάσεις.
Ας δούμε τρεις τέτοιες εναλακτικές εξηγήσεις.
Η πρώτη, είναι ότι υπάρχει κάποιος ψυχικός δεσμός μεταξύ τών ανθρώπων, μια και ανήκουν στην ίδια φύση. Έτσι, κάτω από κάποιες καταστάσεις όπως ο υπνωτισμός, μπορεί ένας άνθρωπος να αντλεί μνήμες από τη ζωή κάποιου άλλου, και να τις θυμάται ως δικές του, χωρίς αυτό να σημαίνει κατ' ανάγκην ότι είχε ζήσει ο ίδιος αυτά τα γεγονότα σε μια άλλη ζωή.
Η δεύτερη, είναι ότι στο σύμπαν μας υπάρχουν κι άλλες διαστάσεις, οι οποίες δεν γίνονται αντιληπτές. Έτσι, πάλι κάτω από κάποιες καταστάσεις, μπορεί ένας να έχει τη δυνατότητα να δει συμβάντα και γεγονότα άλλων σημείων του χώρου και τού χρόνου, πράγμα που εκλαμβάνεται ότι τα γεγονότα τα έζησε ο ίδιος.
Η τρίτη τέλος, (και η πιθανότερη για τον γράφοντα), είναι ότι πνευματικά όντα που έχουν συμφέρον να διαδοθεί η διδασκαλία τής μετενσάρκωσης, υποβάλουν στον υπνωτιζόμενο εντυπώσεις από πράγματα που συνέβησαν σε κάποιον άλλον, σε άλλες εποχές, για να πείσουν τους βλέποντες ότι η μετενσάρκωση υπάρχει. Τουλάχιστον, κάποιοι από εμάς που παρακολουθήσαμε τέτοιου είδους αναδρομές, αυτή την εντύπωση σχηματίσαμε, από τα όσα έλεγε ο υπνωτιζόμενος για ΄΄κάποιον΄΄ που ερχόταν σ' αυτόν.
Αλλά για όσους θέλουν να πιστεύουν από εμπειρίες, θυμίζουμε τις αμέτρητες εμπειρίες Χριστιανών, όταν είχαν επαφή με πεθαμένα πρόσωπα που αναγνώριζαν τον εαυτό τους, ή ακόμα και με τον ίδιο τον ζώντα Ιησού Χριστό, και που τους διαβεβαίωσαν για την πραγματικότητα τής ανάστασης, και για το λάθος τής μετενσάρκωσης.
Το πρόβλημα τού κακού
Μετά από την περίληψη τών προβλημάτων αυτής τής εσφαλμένης θεωρίας, ας δούμε με λίγα λόγια τη Χριστιανική άποψη για το πρόβλημα τού κακού, και πώς αυτό λύνεται χωρίς προβλήματα στα πλαίσια τού Χριστιανισμού.
Το κακό, είναι αιτία τών δικών μας επιλογών, ως ελευθέρων πλασμάτων. Φυσικά, δεν τελειώνουν όλα σε αυτή την άδικη ζωή. Οι σημερινές αδικίες θα δικαιωθούν, όταν στην ανάσταση ο καθένας θα λάβει κατά τη δικαιοκρισία τού Θεού το σώμα που τού αξίζει, σύμφωνα με το πώς έζησε στη ζωή του. Και θα είναι ο καθένας ξεχωριστό πρόσωπο, και θα θυμάται καλά τι έχει κάνει.
Τότε στην ανάσταση, το κάθε πρόσωπο, θα συνεχίσει να υπάρχει ως πρόσωπο, σε μία κοινωνία αγάπης μεταξύ προσώπων, σε ενότητα με τον προσωπικό παντοδύναμο Θεό τού σύμπαντος, κι όχι ως απρόσωπη σταγόνα σε κάποια απρόσωπη Νιρβάνα.
